Ομάδα Διοίκησης Έργου αποκτά το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης
e-justice: Σημαντική - αν και καθυστερημένη - εξέλιξη για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του έργου Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Π.Π.
Σε μία σημαντική - αν και καθυστερημένη - εξέλιξη για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη στην Ελλάδα, το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης» (ΟΣΔΔΥ-ΠΠ) αποκτά Ομάδα Διοίκησης Έργου (Ο.Δ.Ε.).
Σύμφωνα με το άρθρο 29 του νεοψηφισθέντος Νόμου 4587/2018, σκοπός της Ομάδας Διοίκησης είναι ο συντονισμός, η διοίκηση, η παρακολούθηση και η διασφάλιση της λειτουργίας και επέκτασης του έργου Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Π.Π..
Η Κεντρική Ομάδα, οι Ομάδες και Υποομάδες εργασίας απαρτίζονται από δικαστικούς υπαλλήλους που διαθέτουν τις κατά περίπτωση απαιτούμενες ειδικές ή τεχνικές γνώσεις ή εμπειρία και τελούν υπό τη διεύθυνση και εποπτεία του ανώτερου δικαστικού ή εισαγγελικού λειτουργού που συμμετέχει σε αυτές.
Στην Κεντρική Ομάδα συμμετέχουν ακόμη δύο υπάλληλοι του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και ένας εκπρόσωπος του Γραφείου του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Τη γενική διεύθυνση και τον συντονισμό της Κεντρικής Ομάδας, των Ομάδων και Υποομάδων εργασίας έχει ο διευθύνων την Κεντρική Ομάδα εργασίας δικαστικός ή εισαγγελικός λειτουργός, που ορίζεται από το αρμόδιο όργανο σύμφωνα με τον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Δικαστικών Λειτουργών.
Ένας κεντρικός κόμβος για τη διοίκηση ενός σημαντικού έργου
Σύμφωνα με την σχετική αιτιολογική έκθεση, το Υπουργείο Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο πλαίσιο των στρατηγικών του στόχων, και παράλληλα με τις νομοπαρασκευαστικές και διοικητικές ενέργειές του, υλοποιεί πρόγραμμα έργων σύμφωνα με τη στρατηγική του «Πολυετούς σχεδίου δράσης για την ευρωπαική ηλεκτρονική δικαιοσύνη».
Ένα από αυτά είναι το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης» (ΟΣΔΔΥ-ΠΠ), που βρίσκεται σε διαδικασία ολοκλήρωσης.
Εντούτοις, η πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων του σχετίζεται με ζητήματα συναφή με την ενσωμάτωση διοικητικών και τεχνολογικών βελτιστοποιήσεων, την προσαρμογή σε νέες απαιτήσεις που προκύπτουν από πιθανές τροποποιήσεις στην οργάνωση και στις λειτουργίες των Φορέων Λειτουργίας και σχετίζονται με το φυσικό αντικείμενο του έργου, τη διαχείριση της αλλαγής και την ομαλή και απρόσκοπτη παραγωγική λειτουργία του έργου.
Απαιτείται συνεχής παρακολούθηση και συντονισμός λόγω του μεγέθους της απαιτούμενης διοικητικής αναδιοργάνωσης, της τεχνικής πολυπλοκότητας, των νέων τεχνολογικών εξελίξεων και της γεωγραφικής τους διασποράς.
Κύριος παράγοντας που διαμορφώνει τις ανάγκες αναφορικά με τα πληροφοριακά συστήματα στο χώρο των δικαστηρίων είναι η εφαρμογή ενιαίων και ολοκληρωμένων μηχανογραφικών συστημάτων διαχείρισης δικαστικών υποθέσεων σύμφωνα με βέλτιστες πρακτικές και ευρωπαϊκά πρότυπα. Αναλυτικότερα, το ΟΣΔΔΥ-ΠΠ έρχεται να καλύψει Πολιτικά και Ποινικά Δικαστήρια στις Εφετειακές Περιφέρειες Αθηνών, Πειραιώς, Θεσσαλονίκης και Ευβοίας, καθώς και τον Άρειο Πάγο (περίπου 41 φορείς).
Τα δικαστήρια αυτά επιλέχθηκαν γιατί συγκεντρώνουν την πλειονότητα των δικαστικών υποθέσεων της χώρας και περιλαμβάνουν από πολύ μεγάλες εφετειακές περιφέρειες μέχρι πιο μικρές. Στην επιλογή αυτή συνεπικούρησε το γεγονός ότι οι εν λόγω εφετειακές περιφέρειες διέθεταν ήδη σχετική εμπεφία στη χρήση μηχανογραφημένων συστημάτων και διαδικασιών, έστω και πεπαλαιωμένων.
Ενόψει των προαναφερθέντων, καθίσταται αναγκαία η συγκρότηση μιας κεντρικής δομής, με τη μορφή ομάδας διοίκησης έργού (Ο.Δ.Σ.), με σκοπό το συντονισμό, τη διοίκηση, την παρακολούθηση και τη διασφάλιση της λειτουργίας και επέκτασης του έργου «Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Π.Π.», καθώς και την επεξεργασία των συναφών με αυτό ζητημάτων αρμοδιότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η Ο.Δ.Ε. θα αποτελείται από την κεντρική ομάδα και τις επί μέρους ομάδες και υποομάδες εργασίας.
Ειδικότερα, καθίσταται αναγκαία η συγκρότηση μίας κεντρικής ομάδας έργου με στελέχωση από δικαστικούς λειτουργούς, δικαστικούς υπαλλήλους και υπαλλήλους και στελέχη του Υπουργείου Δικαιοσύνης για τη διοίκηση και διαχείριση ταυ παραπάνω έργου, αλλά και άλλων ενδεχομένως ενιαίων/ κεντρικών πληροφοριακών συστημάτων του χώρου της Δικαιοσύνης, μετά από την παραλαβή τους.
Σκοπός της κεντρικής ομάδας εργασίας είναι η διοίκηση των λοιπών ομάδων εργασίας (ομάδων και υποομάδων) με τρόπο αποτελεσματικό, ώστε τα μέλη της να μπορούν, λόγω της θέσης ή/και της εμπειρίας τους, να επεξεργαστούν, να κατευθύνουν και να συντονίσουν το σύνολο των δράσεων.
Η συγκεκριμένη ομάδα, με διαρκή παρουσία, θα καθοδηγεί τις ομάδες και υποομάδες εργασίας, προκειμένου να μην υπάρχουν καθυστερήσεις και αλληλοεπικαλύψεις.
Επιπλέον, θα φροντίζει ώστε η διαχείριση της μετάβασης για τους εμπλεκόμενους φορείς να είναι όσο το δυνατόν ακώλυτη, λειτουργώντας ως κεντρικός κόμβος.
Βασική αρμοδιότητα της προτεινόμενης κεντρικής ομάδας έργου θα είναι η διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας και η διαχείριση των συστημάτων του έργου, ενώ στις λοιπές της αρμοδιότητες θα συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων η υποστήριξη, σε συνεργασία με τους κεντρικούς διαχειριστές, των τοπικών διαχειριστών των συστημάτων στα κατά τόπους δικαστήρια, η οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης των χρηστών και λοιπές συναφείς δραστηριότητες.
Η κεντρική διαχείριση των έργων ηλεκτρονικής δικαιοσύνης διασφαλίζει την ομοιόμορφη αντιμετώπιση των ζητημάτων που ανακύπτουν και την τροποποίηση εσωτερικών διαδικασιών και κανονιστικών ρυθμίσεων, μέσω της θεσμικής θωράκισής της υπό τη διεύθυνση Δικαστικών Λειτουργών του Αρείου Πάγου και Εισαγγελικών Λειτουργών της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, οδηγώντας έτσι στη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων του έργου. Επίσης, περιορίζει την ανάθεση της διαχείρισης και τεχνικής υποστήριξης σε εξωτερικούς αναδόχους, πέραν των συμβάσεων συντήρησης, έτσι ώστε να μην επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός.
Η στελέχωση από δικαστικούς υπαλλήλους συνδέεται με την αξιοποίηση της εμπειρίας σχετικά με τη γνώση της λειτουργίας της Δικαιοσύνης και των υποστηρικτικών της λειτουργιών, ιδίως των πληροφοριακών συστημάτων και της οργάνωσης των αρμόδιων φορέων. Η κεντρική ομάδα εργασίας θα λειτουργεί στον πυρήνα της ως επιτροπή Συντονισμού και Διοίκησης (Coordination and Administration Committee) και Θα συνεπικουρείται από ομάδες και υποομάδες εργασίας.
Σκοπός των επί μέρους ομάδων εργασίας είναι η υλοποίηση και διαχείριση τεχνικών και επιχειρησιακών ζητημάτων του έργου «Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Π.Π.».
Σκοπός των υποομάδων εργασίας είναι η υποβοήθηση του έργου των ομάδων εργασίας.
Οι ομάδες και υποομάδες εργασίας θα παρέχουν από κοινού την επιχειρησιακή γνώση, την επιστημονική κατάρτιση και την τεχνολογική υποστήριξη με στόχο την ολοκλήρωση και την ομαλή επιχειρησιακή λειτουργία των εμπλεκόμενων φορέων στο πλαίσιο του «Ο.Σ.Δ.Δ.Υ.-Π.Π.».
Την κεντρική ομάδα εργασίας θα πλαισιώνει μικτή Επιτροπή, αποτελούμενη τόσο από νομικούς όσο και από τεχνικούς, με αντικείμενο νομοτεχνικό και νομοπαρασκευαστικό.
Η Επιτροπή αυτή, ευρισκόμενη σε συνεχή συνεργασία με την κεντρική ομάδα εργασίας και το Υπουργείο Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, θα επιλύει τα ζητήματα που έχουν προηγουμένως διαπιστωθεί από την κεντρική ομάδα και το Υπουργείο, θα επεξεργάζεται και θα υλοποιεί τις σχετικές νομοθετικές προτάσεις.
Αναλυτικά το άρθρο 29 του Ν. 4587/2018 προβλέπει ότι:
1. Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων συγκροτείται Ομάδα Διοίκησης Έργου (Ο.Δ.Ε.), που αποτελείται από την Κεντρική Ομάδα και τις επιμέρους Ομάδες εργασίας. Ως έδρα της Ο.Δ.Ε. μπορεί να οριστεί οποιοδήποτε δικαστικό κατάστημα της Περιφέρειας της Αθήνας ή η έδρα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Με την ίδια απόφαση μπορούν να συγκροτούνται Υποομάδες εργασίας που εδρεύουν στα δικαστήρια της χώρας. Σκοπός της Ο.Δ.Ε. είναι ο συντονισμός, η διοίκηση, η παρακολούθηση και η διασφάλιση της λειτουργίας και επέκτασης του έργου «Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης - Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Π.Π.».
2. Η Κεντρική Ομάδα, οι Ομάδες και Υποομάδες εργασίας απαρτίζονται από δικαστικούς υπαλλήλους που διαθέτουν τις κατά περίπτωση απαιτούμενες ειδικές ή τεχνικές γνώσεις ή εμπειρία και τελούν υπό τη διεύθυνση και εποπτεία του ανώτερου δικαστικού ή εισαγγελικού λειτουργού που συμμετέχει σε αυτές, σύμφωνα με τον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Δικαστικών Λειτουργών (ν. 1756/1988, Α΄ 35). Στην Κεντρική Ομάδα συμμετέχουν ακόμη δύο (2) υπάλληλοι του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και ένας εκπρόσωπος του Γραφείου του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Τη γενική διεύθυνση και τον συντονισμό της Κεντρικής Ομάδας, των Ομάδων και Υποομάδων εργασίας έχει ο διευθύνων την Κεντρική Ομάδα εργασίας δικαστικός ή εισαγγελικός λειτουργός, που ορίζεται από το αρμόδιο όργανο σύμφωνα με τον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Δικαστικών Λειτουργών (ν. 1756/1988, Α΄ 35).
3. Με την ίδια υπουργική απόφαση συγκροτείται Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή. Στην Επιτροπή αυτή παραπέμπονται ζητήματα που έχουν προηγουμένως διαπιστωθεί από την Κεντρική Ομάδα εργασίας και τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα οποία αφορούν απαιτήσεις νομοθετικής προσαρμογής και επεξεργασίας για τη βέλτιστη αξιοποίηση και την ομοιόμορφη εφαρμογή του έργου «Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Π.Π.».
Μέλη της ως άνω Επιτροπής, τακτικά και αναπληρωματικά, ορίζονται πρόσωπα που διαθέτουν τις κατά περίπτωση απαιτούμενες ειδικές νομικές ή τεχνικές γνώσεις ή εμπειρία και ιδίως, μέλη ΔΕΠ, δικηγόροι, ειδικοί πληροφορικής και ηλεκτρονικών υπολογιστών με ειδίκευση στη νομική πληροφορική ή σε συναφές αντικείμενο, υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης ή άλλων συναφών με το αντικείμενο υπηρεσιών, καθώς και δικαστικοί ή εισαγγελικοί λειτουργοί. Χρέη γραμματέα της Επιτροπής ασκεί υπάλληλος του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
4. Οι αρμοδιότητες της Κεντρικής Ομάδας έργου αφορούν τη διοίκηση των Ομάδων και Υποομάδων εργασίας με τρόπο αποτελεσματικό, ώστε τα μέλη της Κεντρικής Ομάδας να μπορούν λόγω της θέσης ή/και της εμπειρίας τους να επεξεργαστούν, να κατευθύνουν και να συντονίσουν το σύνολο των δράσεων. Η συγκεκριμένη ομάδα, με διαρκή παρουσία, θα καθοδηγεί τις Ομάδες και Υποομάδες εργασίας, προκειμένου να μην υπάρχουν καθυστερήσεις και αλληλοεπικαλύψεις. Επιπλέον, θα φροντίζει ώστε η διαχείριση της μετάβασης για τους εμπλεκόμενους φορείς να είναι όσο το δυνατόν ακώλυτη, λειτουργώντας ως κεντρικός κόμβος. Οι αρμοδιότητες των Ομάδων εργασίας αφορούν την υλοποίηση και διαχείριση τεχνικών και επιχειρησιακών ζητημάτων του έργου «Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Π.Π.». Οι αρμοδιότητες των Υποομάδων εργασίας αφορούν την υποβοήθηση του έργου των Ομάδων εργασίας. Με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καθορίζονται λεπτομερώς οι επιμέρους αναλυτικές αρμοδιότητες της Κεντρικής Ομάδας, των Ομάδων και Υποομάδων εργασίας.
Για την αποτελεσματικότερη άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, οι Ομάδες εργασίας διακρίνονται σε:
α) Ομάδα Λειτουργίας/ Υποστήριξης Κεντρικών Συστημάτων, Δικτύων και Υποδομών Data Centers,
β) Ομάδα Λειτουργίας/ Υποστήριξης Βάσεων Δεδομένων,
γ) Ομάδα Υποστήριξης Ροών εργασίας Πολιτικής Διαδικασίας,
δ) Ομάδα Υποστήριξης Ροών εργασίας Ποινικής Διαδικασίας,
ε) Ομάδες Τοπικών Διαχειριστών (στους 41 Φορείς Λειτουργίας του έργου αρχικά και σε όλη τη χώρα στη συνέχεια), με εκπαίδευση στο νέο σύστημα, οι οποίοι συνεργάζονται με τις ανωτέρω ομάδες και ακολουθούν τις οδηγίες τους.
5.α) Οι δικαστικοί και εισαγγελικοί λειτουργοί που διευθύνουν την Κεντρική Ομάδα, τις Ομάδες και Υποομάδες εργασίας είναι οι κάτωθι:
αα) ένας δικαστικός λειτουργός μέλος του Αρείου Πάγου,
ββ) ένας εισαγγελικός λειτουργός μέλος της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου,
γγ) ένας εφέτης,
δδ) ένας αντεισαγγελέας εφετών,
εε) ένας πρόεδρος πρωτοδικών,στστ) ένας αντεισαγγελέας πρωτοδικών.
β) Η Κεντρική Ομάδα εργασίας στελεχώνεται από δικαστικούς υπαλλήλους με ειδικότητα πληροφορικής (ΠΕ, ΤΕ) και εμπειρία σε θέματα μηχανογράφησης ποινικής και πολιτικής Δικαιοσύνης και από δικαστικούς υπαλλήλους με ειδικότητα γραμματέων (ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ) και εμπειρία σε επιχειρησιακά ζητήματα της πολιτικής και ποινικής Δικαιοσύνης.
γ) Οι λοιπές Ομάδες εργασίας στελεχώνονται κατ’ ανώτατο όριο με οκτώ (8) δικαστικούς υπαλλήλους, ανά ομάδα, ως εξής:
αα) Η Ομάδα Λειτουργίας, Υποστήριξης Κεντρικών Συστημάτων, Δικτύων και Υποδομών Data Centers από δικαστικούς υπαλλήλους, ειδικούς συστημάτων και δικτύων πληροφορικής και επικοινωνιών (ΠΕ Πληροφορικής, ΤΕ Πληροφορικής).
ββ) Η Ομάδα Λειτουργίας, Υποστήριξης Βάσεων Δεδομένων και Εφαρμογών από δικαστικούς υπαλλήλους, ειδικούς βάσεων δεδομένων και εφαρμογών (ΠΕ Πληροφορικής, ΤΕ Πληροφορικής).
γγ) Η Ομάδα Υποστήριξης Ροών Εργασίας Πολιτικής Διαδικασίας από δικαστικούς υπαλλήλους, προερχόμενους από το σύνολο των δικαστικών υπηρεσιών κάθε βαθμού.
δδ) Η Ομάδα Υποστήριξης Ροών Εργασίας Ποινικής Διαδικασίας από δικαστικούς υπαλλήλους, προερχόμενους από το σύνολο των εισαγγελικών υπηρεσιών κάθε βαθμού και από το πταισματοδικείο.
Η Κεντρική Ομάδα, οι Ομάδες και Υποομάδες εργασίας μπορεί να λειτουργούν νομίμως με ελάχιστο αριθμό μελών, τακτικών και αναπληρωματικών, που ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
6. Για την πλήρωση των θέσεων της Κεντρικής Ομάδας, των Ομάδων και Υποομάδων εργασίας από δικαστικούς υπαλλήλους, ο Πρόεδρος και ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου δημοσιεύουν αντιστοίχως ανακοίνωση που κοινοποιείται με κάθε πρόσφορο μέσο στις γραμματείες των δικαστηρίων, μετά από ερώτημα του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Εντός της προθεσμίας που τάσσεται με την ως άνω ανακοίνωση, οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν βιογραφικό σημείωμα, με τα νόμιμα δικαιολογητικά, ενώπιον του πενταμελούς υπηρεσιακού συμβουλίου του Αρείου Πάγου που, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης, αποφασίζει για την πλήρη ανάθεση καθηκόντων στους δικαστικούς υπαλλήλους της Κεντρικής Ομάδας, των Ομάδων και Υποομάδων εργασίας.
7. Με απόφαση του πενταμελούς υπηρεσιακού συμβουλίου του Αρείου Πάγου, ύστερα από αίτηση του δικαστικού υπαλλήλου που έχει οριστεί ως μέλος της Κεντρικής Ομάδας, των Ομάδων και Υποομάδων εργασίας, είναι δυνατή η απόσπασή του στην υπηρεσία όπου εδρεύει η Ο.Δ.Ε. Η πλήρης ανάθεση καθηκόντων κατά την προηγούμενη παράγραφο και η απόσπαση δικαστικού υπαλλήλου κατά το προηγούμενο εδάφιο καταλαμβάνει και τους δόκιμους δικαστικούς υπαλλήλους.
8. Για την υλοποίηση και υποβοήθηση της Ο.Δ.Ε. διατίθενται οι υποδομές (εξοπλισμός, δίκτυα, εγκαταστάσεις) και τα αναλώσιμα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των εμπλεκόμενων δικαστικών υπηρεσιών. Η Κεντρική Ομάδα, οι Ομάδες και Υποομάδες εργασίας μπορούν να συνεδριάζουν στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.