Νέο σύστημα επιλογής διοικήσεων φορέων του δημοσίου τομέα: Πώς θα λειτουργεί (Εγκύκλιος)

Με εγκύκλιό του το Υπουργείο Εσωτερικών γνωστοποιεί τις διατάξεις του ν. 5062/2023, με τις οποίες εισάγεται νέο σύστημα επιλογής διοικήσεων φορέων του δημοσίου τομέα.

Ειδικότερα, με τις διατάξεις του νόμου αυτού σκοπείται η διαμόρφωση ενός συνεκτικού και ολοκληρωμένου πλαισίου επιλογής διοικήσεων των νομικών προσώπων του δημοσίου τομέα κατά τρόπο που λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των νομικών προσώπων αυτών (αρ. 1 και 2 του ν. 5062/2023). 

ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ- αρ. 3 ν. 5062/2023

Στο πεδίο εφαρμογής του νόμου υπάγονται οι Πρόεδροι, συμπεριλαμβανομένων και των Προέδρων των Διοικητικών Συμβουλίων, είτε έχουν εκτελεστικές αρμοδιότητες είτε όχι, Αντιπρόεδροι, Διοικητές, Αναπληρωτές Διοικητές, Υποδιοικητές, Διευθύνοντες ή Εντεταλμένοι Σύμβουλοι των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, καθώς και των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου (εφεξής όργανα διοίκησης), των οποίων η επιλογή ανήκει στην Κυβέρνηση, με εξαίρεση τους φορείς που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου Β` του ν. 3429/2005 (Α` 314) και τους φορείς του άρθρου 13Α του ν. 4310/2014 (Α` 258). Τα όργανα διοίκησης που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου επιλέγονται σύμφωνα με τη διαδικασία του ν.5062/2023, μη θιγομένης πάντως της διαδικασίας κοινοβουλευτικής ακρόασης ή παροχής γνώμης, όπου αυτή προβλέπεται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στον Κανονισμό της Βουλής.

Τα νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 5062/2023, ομαδοποιούνται ως εξής:

α) Ομάδα Α: υπάγονται τα νομικά πρόσωπα οι αρμοδιότητες των οποίων εκτείνονται σε όλη την επικράτεια, με την επιφύλαξη της Ομάδας Β΄, καθώς και οι Διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών της χώρας.

β) Ομάδα Β: υπάγονται τα νομικά πρόσωπα οι αρμοδιότητες των οποίων έχουν όλως ειδικό χαρακτήρα ή εκτείνονται σε συγκεκριμένη περιοχή της χώρας, με την επιφύλαξη της Ομάδας Γ.

γ) Ομάδα Γ, στην οποία υπάγονται τα νοσοκομεία.

Κατ΄ εξουσιοδότηση της παρ. 3 του αρ. 3 του ν. 5062/2023 εκδόθηκε, κατόπιν της υπ’ αρ. 1.12.2023 εισήγησης της Υπουργού Εσωτερικών, η αρ. 31 Πράξη της 4.12.2023 (Α΄ 199) του Υπουργικού Συμβουλίου με θέμα «Ομαδοποίηση των νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου βάσει της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 5062/2023 (Α’ 183)» .

ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ (ΑΡ. 4) – ΚΥΡΩΣΕΙΣ (ΑΡ. 14)

Η διαδικασία επιλογής των οργάνων διοίκησης των ως άνω νομικών προσώπων και των τριών ομάδων εκκινεί από το εποπτεύον Υπουργείο, τέσσερις (4), τουλάχιστον, μήνες πριν από τη λήξη της θητείας των οργάνων διοίκησης.

Η πρόσκληση που εκδίδεται από το εποπτεύον Υπουργείο για τα νομικά πρόσωπα και των τριών ομάδων, αναρτάται στην ιστοσελίδα opengov.gr, στην ιστοσελίδα του ΑΣΕΠ, στην ιστοσελίδα του οικείου νομικού προσώπου και στην ιστοσελίδα του εποπτεύοντος Υπουργείου τρεις (3) τουλάχιστον μήνες πριν από τη λήξη της θητείας των οργάνων διοίκησης. Η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος είναι δυνατόν να εκδίδεται από το επισπεύδον Υπουργείο για μία ή περισσότερες θέσεις ενός ή περισσοτέρων νομικών προσώπων της αρμοδιότητάς του. Με την πρόσκληση είναι δυνατό να περιορίζεται ο αριθμός των θέσεων για τις οποίες υποβάλλεται υποψηφιότητα.

Ειδικότερα:

Για τις ομάδες Α και Γ: Η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τα νομικά πρόσωπα των ομάδων Α και Γ εκδίδεται κατόπιν της σύμφωνης γνώμης του Α.Σ.Ε.Π. από το εποπτεύον Υπουργείο και αναρτάται στην ιστοσελίδα opengov.gr, την ιστοσελίδα του Α.Σ.Ε.Π., την ιστοσελίδα του οικείου νομικού προσώπου και την ιστοσελίδα του εποπτεύοντος Υπουργείου, τρεις (3), τουλάχιστον, μήνες πριν από τη λήξη της θητείας των οργάνων διοίκησης.

Τέσσερις (4), τουλάχιστον, μήνες πριν από τη λήξη της θητείας των οργάνων διοίκησης, προς τον σκοπό επιλογής των οργάνων διοίκησης των νομικών προσώπων των ομάδων Α και Γ, το εποπτεύον Υπουργείο διαβιβάζει στο Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.) σχέδιο πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, για παροχή σύμφωνης γνώμης. Η σύμφωνη γνώμη του Α.Σ.Ε.Π. παρέχεται εντός προθεσμίας δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την περιέλευση σε αυτό του σχεδίου της πρόσκλησης ή των λοιπών στοιχείων αυτής.

Για την ομάδα Β: Προς τον σκοπό επιλογής των οργάνων διοίκησης των νομικών προσώπων της ομάδας Β, συντάσσεται από το Α.Σ.Ε.Π., σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, υπόδειγμα πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, το οποίο αναρτάται στις ιστοσελίδες του Α.Σ.Ε.Π. και του Υπουργείου Εσωτερικών και αποστέλλεται στα εποπτεύοντα Υπουργεία. Η πρόσκληση για τα νομικά πρόσωπα της ομάδας Β εκδίδεται σύμφωνα με το ανωτέρω υπόδειγμα, από το εποπτεύον Υπουργείο και αναρτάται στην ιστοσελίδα opengov.gr, την ιστοσελίδα του Α.Σ.Ε.Π., την ιστοσελίδα του οικείου νομικού προσώπου και την ιστοσελίδα του εποπτεύοντος Υπουργείου, τρεις (3), τουλάχιστον, μήνες πριν από τη λήξη της θητείας των οργάνων διοίκησης.

ΚΥΡΩΣΕΙΣ (αρ. 14): Στα Υπουργεία, τα οποία δεν αναρτούν εμπροθέσμως τις προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος κατ΄ αρ. 4 παρ. 3 του ν. 5062/2023 ή δεν τηρούν τις προθεσμίες για την εκκίνηση της διαδικασίας επιλογής νέου προσώπου σε περίπτωση πρόωρης λήξης της θητείας ή σύστασης νέου νομικού προσώπου σύμφωνα με το τρίτο και τέταρτο εδάφιο της παρ. 2 του αρ. 10 του ν. 5062/2023 ή δεν τηρούν τις διαδικασίες και τις προθεσμίες των παρ. 2 και 3 του αρ. 15 του ν. 5062/2023, αναστέλλεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών, μετά από σχετική έγγραφη ενημέρωση εκ μέρους του Ανώτατου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.), η υποδοχή υπαλλήλων στο πλαίσιο του Ενιαίου Συστήματος Κινητικότητας μέχρι την εκκίνηση της διαδικασίας επιλογής και δεν συμπεριλαμβάνονται στον επόμενο προγραμματισμό προσλήψεων τακτικού προσωπικού του άρθρου 51 του ν. 4622/2019 (Α` 133).

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ – ΚΩΛΥΜΑΤΑ (αρ. 5) –Ειδικές περιπτώσεις (αρ. 4 & 10)

Στη διαδικασία επιλογής των οργάνων διοίκησης των νομικών προσώπων των ομάδων Α, Β και Γ μπορούν να συμμετέχουν όσοι δεν έχουν κωλύματα διορισμού κατ` εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 8 και του άρθρου 9 του Υπαλληλικού Κώδικα (ν. 3528/2007, Α` 26) και της περ. (γ) του άρθρου 69 του ν. 4622/2019 (Α` 133).

Σε περίπτωση διορισμού δημοσίων υπαλλήλων, μονίμων ή με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου στις θέσεις της παρ. 1 του άρθρου 3, τα καθήκοντά τους σε οποιαδήποτε θέση στο Δημόσιο ή σε νομικά πρόσωπα του δημοσίου τομέα, αναστέλλονται κατά το χρονικό διάστημα άσκησης των καθηκόντων τους στις ανωτέρω θέσεις. Η υπηρεσία στις θέσεις οργάνων διοίκησης του αρ. 3 του ν. 5062/2023 λογίζεται ως πραγματική δημόσια υπηρεσία για όλες τις συνέπειες. Σε περίπτωση αποχώρησής τους από τις παραπάνω θέσεις, επανέρχονται αυτοδικαίως στη θέση που κατείχαν πριν από τον διορισμό τους. Αν η θέση αυτή δεν είναι κενή ή έχει καταργηθεί, θεωρείται ότι κατέχουν ομοιόβαθμη προσωρινή θέση του κλάδου/ειδικότητάς τους, που συνιστάται αυτοδικαίως και καταλαμβάνουν την πρώτη θέση του κλάδου/ειδικότητάς τους, που θα κενωθεί, με αυτοδίκαιη κατάργηση της προσωρινής θέσης. Για τη σύσταση της προσωρινής θέσης αυτής εκδίδεται διαπιστωτική πράξη. Ως θέση για την εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης νοείται η οργανική ή προσωποπαγής θέση που κατείχε ο υπάλληλος προ του διορισμού του σε θέση οργάνου διοίκησης και σε καμία περίπτωση αυτή δεν συνδέεται με άσκηση καθηκόντων ευθύνης που τυχόν ασκούσε προ του διορισμού του.

Τα απαιτούμενα προσόντα, πέραν των προβλεπόμενων σε ειδικές διατάξεις περαιτέρω απαιτούμενων τυπικών προσόντων, που πρέπει να έχουν οι υποψήφιοι, για τη συμμετοχή τους στη διαδικασία επιλογής των οργάνων διοίκησης των νομικών προσώπων είναι τα εξής:

Α) Για τα νομικά πρόσωπα της ομάδας (Α) και της ομάδας (Γ), εφόσον αυτά διαθέτουν περισσότερες από τετρακόσιες (400) κλίνες:

(α) Πτυχίο ιδρύματος ανώτατης εκπαίδευσης (πανεπιστημιακού ή τεχνολογικού τομέα) ή μεταπτυχιακός ή διδακτορικός τίτλος σπουδών της ημεδαπής ή αρμοδίως αναγνωρισμένο πτυχίο ή μεταπτυχιακός ή διδακτορικός τίτλος της αλλοδαπής,

(β) πολύ καλή γνώση της αγγλικής ή της γαλλικής ή της γερμανικής ή της ισπανικής ή της ιταλικής γλώσσας και

(γ) δεκαετής, τουλάχιστον, εργασιακή εμπειρία στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα.

Το πτυχίο ή ο μεταπτυχιακός ή ο διδακτορικός τίτλος σπουδών της περ. (α) και η εργασιακή εμπειρία της περ. (γ) για πέντε (5), τουλάχιστον, έτη, απαιτείται να τελούν σε συνάφεια προς την προκηρυσσόμενη θέση.

Β) Για τα νομικά πρόσωπα της ομάδας (Β):

(α) Πτυχίο ιδρύματος ανώτατης εκπαίδευσης (πανεπιστημιακού ή τεχνολογικού τομέα) ή μεταπτυχιακός ή διδακτορικός τίτλος σπουδών της ημεδαπής ή αρμοδίως αναγνωρισμένο πτυχίο ή μεταπτυχιακός ή διδακτορικός τίτλος της αλλοδαπής,

(β) καλή γνώση της αγγλικής ή της γαλλικής ή της γερμανικής ή της ισπανικής ή της ιταλικής γλώσσας και

(γ) εξαετής, τουλάχιστον, εργασιακή εμπειρία στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα.

Είτε το πτυχίο ή ο μεταπτυχιακός ή ο διδακτορικός τίτλος σπουδών της περ. (α), είτε η εργασιακή εμπειρία της περ. (γ) για τρία (3), τουλάχιστον, έτη, απαιτείται να τελούν σε συνάφεια προς την προκηρυσσόμενη θέση.

Γ) Για τα νομικά πρόσωπα της ομάδας (Γ), εφόσον αυτά διαθέτουν τετρακόσιες (400) ή λιγότερες κλίνες:

(α) Πτυχίο ιδρύματος ανώτατης εκπαίδευσης (πανεπιστημιακού ή τεχνολογικού τομέα) ή μεταπτυχιακός ή διδακτορικός τίτλος σπουδών της ημεδαπής ή αρμοδίως αναγνωρισμένο πτυχίο ή μεταπτυχιακός ή διδακτορικός τίτλος της αλλοδαπής,

(β) καλή γνώση της αγγλικής ή της γαλλικής ή της γερμανικής ή της ισπανικής ή της ιταλικής γλώσσας και

(γ) οκταετής, τουλάχιστον, εργασιακή εμπειρία στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα.

Είτε το πτυχίο ή ο μεταπτυχιακός ή ο διδακτορικός τίτλος σπουδών της περ. (α) είτε η εργασιακή εμπειρία της περ. (γ) για πέντε (5), τουλάχιστον, έτη, απαιτείται να τελούν σε συνάφεια προς την προκηρυσσόμενη θέση.

Με την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος εξειδικεύεται η έννοια της συνάφειας είτε ως προς το αντικείμενο της δραστηριότητας του φορέα είτε ως προς την άσκηση διοίκησης. 

Δείτε αναλυτικά την εγκύκλιο.